Meer loon voor verpleegkundigen en verzorgenden is juist heel goed mogelijk zegt Johan Lambregts, adviseur zorg en verpleegkunde. Hij pleit voor een gezamenlijke cao voor deze hele beroepsgroep.
Johan Lambregts 31 augustus 2020
De Tweede Kamer ziet geen mogelijkheden voor hogere salarissen van zorgmedewerkers. Het parlement wil wel de arbeidsomstandigheden verbeteren door minder bureaucratisering, hogere startsalarissen, doorgroeimogelijkheden en invloed op beleid. Impliciet wil het parlement invloed op delen van de cao’s, ten bate van vitale beroepen verpleegkundige en verzorgende. Eén oplossing blijft onbenoemd: een aparte cao voor verpleegkundigen en verzorgenden.
Verpleegkundigen vallen nu onder verschillende cao’s. Maatregelen om hun positie te verbeteren hebben meteen invloed op andere beroepsgroepen. Dat betekent dat als werkgevers- en werknemersorganisaties de arbeidsvoorwaarden willen verbeteren voor verpleegkundigen, dit ook gevolgen heeft voor technisch en administratief personeel. Daardoor is een cao-maatregel van 5 procent meer salaris meteen kostbaar.
Er dreigen grote tekorten aan verpleegkundigen. Dat vraagt om onorthodoxe maatregelen, zoals een specifieke cao voor verpleegkundigen en verzorgenden, waarin de arbeidsvoorwaarden beter geregeld kunnen worden dan nu het geval is.
De grootste werkgevers van Nederland
Organisaties in zorg en welzijn horen bij de grootste werkgevers van Nederland, maar de de vraag naar voldoende opgeleid personeel groeit. Van de 1,2 miljoen mensen in de zorg zijn er ruim 200.000 verpleegkundigen, 4000 verpleegkundig specialisten en 70.000 verzorgenden individuele gezondheidszorg. Samen bijna 300.000 mensen.
Het functiewaarderingssysteem voor de zorg bepaalt sterk het salaris. Dat hangt af van onder meer kennis, zelfstandigheid, sociale vaardigheden en verantwoordelijkheden. Maar iedere branche, van geestelijke gezondheidszorg tot ziekenhuis, of van ouderen- tot thuiszorg, heeft een eigen systeem. Verpleegkundigen hebben daardoor te maken met verschillen onderling.
Een cao is het totaal van de afspraken tussen werkgeversorganisaties en werknemersorganisaties inzake arbeidsvoorwaarden. In een cao staan afspraken over onder andere werktijden, scholing, loonschalen, pensioenregelingen, regels voor overwerken en ziekte en ontslagregelingen. Iedere branche heeft weer een eigen cao. Ook hier ontstaan verschillen tussen verpleegkundigen en verzorgenden onderling.
Een aparte cao voor verpleegkundigen heeft veel voordelen. In alle sectoren van de zorg komen dezelfde arbeidsvoorwaarden, opleidingsmogelijkheden, carrièrepaden en zeggenschap. Dat bevordert doorstroom tussen sectoren en beperkt ongewenste concurrentie.
Verpleegkundigen werken vaker over de grenzen van hun domein heen
Gezondheidszorg is bovendien al lang geen branchegerichte zorg meer. Patiënten gaan steeds sneller van ziekenhuis naar verpleeghuis en wijkverpleging. Ook verpleegkundigen werken steeds meer over de grenzen van hun domein heen. Een branchegerichte cao sluit daar niet op aan. Eén cao voor verpleegkundigen ondersteunt dit proces.
Zo’n cao maakt ook specifiek beleid mogelijk voor leven-lang-leren en voor verpleegkundigen ouder dan vijftig. En deze cao sluit aan bij de huidige generalistische basisopleiding van verpleegkundigen.
Verpleegkundigen en verzorgenden, de ‘witte motor’ van de zorg, worden op deze manier beter gewaardeerd. Zij zijn niet alleen de grootste groep, maar vormen de kernberoepen in de zorg. Verpleegkundigen zullen meer invloed krijgen op indirecte zaken die in de cao geregeld worden, zoals opleiding en hun sociale- en pensioenfondsen.
Het achterliggende denken van de huidige branchegerichte cao doet recht aan het idee dat iedereen binnen die branche gelijk is. Als individu zijn we gelijk. Maar voor functionarissen is nivellering fnuikend. Onderscheid stimuleert beroepsontwikkeling.
Werkgevers- en werknemersorganisaties die willen bijdragen aan het aantrekkelijk maken van de beroepen verzorgende en verpleegkundige, zouden hun oude cao-structuren moeten verruilen voor één cao voor verpleegkundigen en verzorgenden.
Bron: Trouw.nl