‘Echte helden zijn het, stuk voor stuk!’ stond in een V&VN-tweet. Zouden al die 350.000 verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten nu echt uitblinken in moed? Het doet me denken aan al die “toppers” en “kanjers” van Erica Terpstra…
En goedbedoelde hashtags als #dankjepleeg #dankjedokter die onbedoeld kunnen appelleren aan afhankelijkheid en charitas. Maar ook aan de brede roep om erkenning voor professionals in het publieke domein van docenten, politieagenten en brandweermannen. Volkomen terecht natuurlijk, die roep. De beroepsgroep en beroepsontwikkeling zijn verwaarloosde dossiers. Regeldrift en bezuinigingen van de overheid, maar ook financieel en medisch gestuurde keuzes van bestuurders komen de samenleving duur te staan. Verpleegkundigen verlaten massaal het vak (meer dan tien procent in Rotterdam/Rijnmond 2018). Forse inhaalslagen zijn noodzakelijk: opleiden, versterken van invloed, functiedifferentiatie en innovatie. De verpleegkunde staat bol van ontwikkeling;
een dynamische tijd met veel kansen. Hopelijk worden ze op tijd gegrepen. Tegelijkertijd ligt het monster van de nivellering op de loer. Patiënten hebben steeds complexere en meer diverse vragen. Maar verpleegkundigen hebben de drang om vooral allemaal hetzelfde te blijven.
Op macroniveau willen inservice opgeleide en gespecialiseerde verpleegkundigen in het BIG-register als hbo-verpleegkundige (regieverpleegkundige) worden geregistreerd, zonder te analyseren hoe ze elkaar kunnen aanvullen en wat de verschillen zijn en – nog belangrijker – wat patiënten in de toekomst nodig hebben. Op microniveau is het krabbenmand-effect een serieuze bedreiging voor beroepsontwikkeling. Ervaren verpleegkundigen die met ‘zo doen we het hier altijd’ jonge hbo-verpleegkundigen en studenten niet de ruimte geven om zich te laten zien in hun beroepsontwikkeling. Dat leidt tot vroegtijdig vertrek. Is dat alles moedig gedrag? Ik vraag me af of het helpt om verpleegkundigen collectief tot helden uit te roepen en vrees dat het contraproductief werkt. Het is de onzichtbaarheid van het verpleegkundig werk die ons parten speelt. Laat daarom dat vakmanschap zien. Onderbouw dat met wetenschappelijk onderzoek. Wees zelf trots op het vak. Daar kan geen #ikzorgcampagne tegenop. Als verpleegkundigen elkaar waarderen en aanspreken op hun gedrag komt hen waardering toe. Zoals die jonge mbo-verpleegkundige (in opleiding tot hbo) die reflecteert op het voorschrijven van een placebo, daarbij literatuur zoekt en haar bevindingen deelt met haar team waardoor beleid wordt aangepast.
Beroepstrots!
Johan Lambregts